مائیم گدای حضرت معصومه

محتاج عطای حضرت معصومه

همراه رضا ز دیده خون می ریزیم

در روز عزای حضرت معصومه

پس از آنکه خانه حضرت موسی بن جعفر(ع) در مدینه با تولد این دختر، عطری تازه یافت امام هفتم، فرزند را در آغوش گرفت و پس از آنکه در گوش وی اذان و اقامه گفت، او را فاطمه نامید. نجمه، بانوی پرهیزگاری که تقدیر الهی او را از قبایل شمال آفریقا به خانه امام هفتم(ع) آورده بود، از شادی در پوست خود نمی‏گنجید. چرا که او، پس از افتخارِ مادری علی بن موسی الرضا(ع) اینک با ولادت فاطمه معصومه(س)، افتخار و شرافتی افزون یافت.
او هم مثل بسیاری از مردم مدینه، این بشارت امام صادق(ع) را شنیده بود که در خانه پسرش موسی بن جعفر(ع) دختری به نام فاطمه متولد خواهد شد که شیعیان با شفاعتش، به بهشت می‏روند.
فاطمه(س) در خانواده‏ای که همگی از دانایان، فرزانگان و پرهیزگاران عصر خویش بودند، تحت تربیت و ولایت پدر و مادر و برادر معصومش، دانش آموخت و به حدیث و سنت رسول اکرم(ص) تسلط یافت.
شش ساله بود که پدر بزرگوارش به دستور هارون الرشید، دستگیر و به عراق تبعید و زندانی شد و او به خانه برادر دلسوزش امام رضا(ع) منتقل گردید تا غم دوری پدر را کمتر احساس کند. به سال ۱۸۳ ه.ق ده ساله بود که خبر شهادت پدر را شنید.

او و دیگر فرزندان موسی بن جعفر(ع) به خاطر سختگیری‏های شدید عباسیان نسبت به فرزندان امیرالمؤمنین(ع) هرگز نتوانستند در شهادت پدر و پیشوای خویش، مجلس سوگواری برگزار کنند و آشکارا بگریند.
در تمامی این سالها، تنها پناه فاطمه معصومه(س)، برادر مهربانش امام رضا(ع) بوده در پنج سال فتنه و جنگی که از [سال ۱۹۳ ه.ق] بر سر جانشینی هارون بر پا بود، مدینه بیشترین خسارت را دید و باز هم سخت‏ترین فشارهای سیاسی و تنگناهای اقتصادی، متوجه امام رضا(ع) بود، تا مبادا به عنوان امام و جانشین پیامبر(ص) قیام کند و سپاهی گرد آورد.
با به حکومت رسیدن مأمون [به سال ۱۹۸] زندگی برای خانواده موسی بن جعفر(ع) دشوارتر گردید. تا جایی که سرانجام امام رضا(ع) با اکراه، به خواست مأمون تن دادند و جانشینی ظاهری، او را پذیرفتند.
وقتی امام هشتم(ع) را در شعبان ۲۰۰ هجری از مدینه به خراسان می‏بردند، خانواده خویش را جمع نمود و به آنها فرمود: این آخرین دیدار ماست من دیگر حرم جدّم را نخواهم دید. و بدین سان، دیگر بار فاطمه معصومه علیهاسلام به رنج دوری عزیزترین کَسِ خویش مبتلا گردید.
در آغازین ماههای سال ۲۰۱ هجری، فاطمه معصومه(س) که در اشتیاق برادر می‏سوخت از آزادی و امنیت نسبی به دست آمده استفاده کرد و با کاروان خراسان، عازم دیدار برادر گردید. اما چون کاروان به نزدیک ساوه رسید، بیماری سختی آن بانو را از ادامه سفر بازداشت.کاروانیان که به شرافت و منزلت، آن محدثه آل طاها آگاه و برخی از آنان، خویشان وی بودند، در ساوه توقف نمودند و در صددِ مداوای آن حضرت بر آمدند، لیکن او که اندوه دوری از برادر، سخت ناتوانش ساخته بود و احساس می‏کرد که خزان عمر کوتاهش فرا رسیده است، از اطرافیان در مورد «قم» پرس و جو نمود، چرا که بارها در حدیثی از پدر و جدش شنیده بود که «قم، حرم ما اهل بیت، آشیان آل محمد و پناهگاه شیعیان است، خاک آن مقدس است، اهل آن از ما هستند و ما از آنهاییم.»
گفتند: تا قم، ده فرسنگ فاصله است. فرمودند: پس مرا به قم ببرید.
خبر حضور فاطمه معصومه(س) در ساوه و بیماری ایشان به قم رسید. بزرگان شهر، از جمله موسی بن خزرج اشعری صحابه امام رضا(ع) به سرعت به ساوه شتافتند تا آن حضرت را به قم دعوت کنند و در قم از ایشان مراقبت و پذیرایی نمایند.
قمی‏ها شبانگاه به ساوه رسیدند و بامدادان، پس از آنکه بانوان همراه و محارم حضرت، ایشان را در کجاوه نهادند، موسی خود، رسام ناقه را بر دوش و راه قم را در پیش گرفت و در قم نیز، در سرای خویش، میزبانی آن حضرت را عهده دار گردید.
مردم قم با شور و شادی از دختر رسول خدا(ص) استقبال نمودند. خانه موسی بن خزرج محل آمد و شد و عیادت زنان و مردان دوستدار اهل بیت(ع) و محدثان و راویان حدیث و جویندگان حکمت و معنویت گردیده بود.

شفیعه روز جزا
شیعیان بر اساس دهها آیه کریمه از قرآن مجید و صدها روایت از رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) اعتقاد راسخی به شفاعت پیامبران و امامان و مقربان درگاه احدیت دارند. در روز قیامت بالاترین جایگاه شفاعت از آن رسول‏الله(ص) می‏باشد که قرآن کریم از آن به «مقام محمود» تعبیر نموده.[ اسراء، ۷۹] همچنین نوید گستردگی و وسعت شفاعت به ایشان داده شده آنجا که می‏فرماید:وَلَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی. ضحی، ۵
بعد از رسول گرامی اسلام(ص) دو تن از خاندان آن حضرت شفاعت گسترده‏ای دارند که بسیار وسیع است.
۱ ـ حضرت فاطمه زهرا(س) ۲ ـ حضرت فاطمه معصومه(س)
در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا(س) همین بس که شفاعت، مهریه حضرت زهراست و به هنگام ازدواج آن حضرت، جبرییل امین، طاقه ابریشمی از جانب پروردگار آورد که در روی آن نوشته بود «خداوند مهریه، فاطمه زهرا را شفاعت گنهکاران از امت محمد(ص) قرار داد.»
حضرت زهرا(س) به هنگام شهادت فرمود:این قطعه حریر را با او همراه سازند چون در روز قیامت این سند شفاعت را به دست می‏گیرم و برای گنهکاران از امّت پدرم شفاعت می‏کنم.[ .اخبار الدول و آثار الاول، ص ۸۸، این حدیث را احمد بن یوسف دمشقی قرمانی از طریق اهل سنت روایت کرده است
از طریق اهلبیت روایت فراوانی داریم که بهشت و شفاعت، جزو مهریه حضرت زهرا(س) می‏باشد. بحار، ج ۴۳، ص ۱۰۵
بعد از صدیقه طاهره، از جهت گستردگی شفاعت هیچ بانویی به شفیعه محشر، حضرت معصومه(س) دخت موسی بن جعفر(ع) نمی‏رسد. امام صادق(ع) در این رابطه می‏فرماید:
بانویی از فرزندان من به نام دختر موسی(ع)، در آنجا (قم) رحلت می‏کند که با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‏شوند. بحار، ج ۶۰، ص ۲۱۶

در فرازی از زیارتنامه ‏اش می‏خوانیم:
یا فاطمةُ اِشْفعی لی فی الْجَنَّةٍ«ای فاطمه ـ معصومه ـ در بهشت برای ما شفاعت کن.»